Velayetin Değiştirilmesi Davası

ANNE VE BABANIN GEREKTİĞİNDE MAHKEMECE YENİDEN BİZZAT DİNLENEREK EKONOMİK VE SOSYAL DURUMLARI İLE ÇOCUĞA BAKIM OLANAKLARI KONUSUNDA KENDİLERİNDEN BİLGİ ALINMASI – HÜKMÜN BOZULMASI

T.C YARGITAY
2.Hukuk Dairesi
Esas: 2016 / 8542
Karar: 2016 / 9143
Karar Tarihi: 04.05.2016

ÖZET: Mahkemece; velayetin değiştirilmesine karar verilen ortak çocuğun üstün yararının belirlenmesi bakımından anne ve babanın yaşam koşulları ve çocuğa bakım olanakları konusunda bir araştırma yapılmamıştır. Davalı anne temyiz aşamasında; boşanma sonrası maddi imkansızlıkları sebebiyle ortak çocuğu bir süre davacı baba yanında bıraktığını ancak çalışmaya başladığını, çocuğun yaşı itibariyle anne bakım ve şefkatine muhtaç olduğunu iddia etmiştir. Bu amaçla mahkemece kanunun maddesi uyarınca görevlendirilecek uzman veya uzmanlar vasıtasıyla inceleme yapılması; anne ve babanın gerektiğinde mahkemece yeniden bizzat dinlenerek ekonomik ve sosyal durumları ile çocuğa bakım olanakları konusunda kendilerinden bilgi alınması ve tüm deliller birlikte değerlendirilip, gerçekleşecek sonucuna göre çocuğun velayetinin düzenlenmesi gerekir. Açıklanan yönler gözetilmeden, eksik inceleme ile çocuğun velayeti konusunda karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.

(4787 S. K. m. 5)

Dava: Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı baba boşanma kararı ile birlikte velayeti davalı anneye bırakılan ortak çocuk 02.12.2012 doğumlu U.’un velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesini talep etmiş, mahkemece; “müşterek çocuğun velayetinin annesinde olmasına rağmen yaklaşık 8 aydan beridir babasının yanında kaldığı, tüm ihtiyaçlarının babası tarafından karşılandığı ve annenin çocuğa yeterli ilgiyi göstermediği” gerekçesiyle velayetin değiştirilmesine karar verilmiş, hüküm davalı anne tarafından temyiz edilmiştir.
Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir. Velayet düzenlemesinde; çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Çocuğun yararı ise; çocuğun bedensel, fikri ve ahlaki bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi ve böyle bir gelişmenin gerçekleştirilmesi için, çocuğa sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sağlanmış olmasıdır.
Velayet kamu düzenine ilişkin olup, re’sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir. Davalının davayı kabulü de tek başına hukuki sonuç doğurmaz.
Mahkemece; velayetin değiştirilmesine karar verilen ortak çocuğun üstün yararının belirlenmesi bakımından anne ve babanın yaşam koşulları ve çocuğa bakım olanakları konusunda bir araştırma yapılmamıştır. Davalı anne temyiz aşamasında; boşanma sonrası maddi imkansızlıkları sebebiyle ortak çocuğu bir süre davacı baba yanında bıraktığını ancak çalışmaya başladığını, çocuğun yaşı itibariyle anne bakım ve şefkatine muhtaç olduğunu iddia etmiştir. Bu amaçla mahkemece 4787 sayılı kanunun 5. maddesi uyarınca görevlendirilecek uzman veya uzmanlar vasıtasıyla inceleme yapılması; anne ve babanın gerektiğinde mahkemece yeniden bizzat dinlenerek ekonomik ve sosyal durumları ile çocuğa bakım olanakları konusunda kendilerinden bilgi alınması ve tüm deliller birlikte değerlendirilip, gerçekleşecek sonucuna göre çocuğun velayetinin düzenlenmesi gerekir. Açıklanan yönler gözetilmeden, eksik inceleme ile çocuğun velayeti konusunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple ortak çocuğun velayeti yönünden BOZULMASINA, bozma sebebine göre hükmün diğer bölümlerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliği ile, karar verildi. 04.05.2016