Müdürler-Üst Düzey yöneticilerde fazla çalışma – Yargıtay kararları
…Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Bodrum 1.Asliye Hukuk (İş) Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 13.05.2004 gün ve 2001/660 E- 2004/314 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 28.06.2005 gün ve 2004/28346-22954 sayılı ilamı ile; (… 1 -Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektiriei sebeplere göre, davacının tüm temyiz itirazlarıyla davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin davalıya ait turistik otel işyerinde genel müdür olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Tanık beyanlarına göre otelde yatıp kalkmış ve bu şekilde günlük mesaisini kendisi belirlemiştir. Davalı şirketin merkezi de İstanbul Karaköy’dür. İşyerinin yönetiminin davacı tarafından yerine getirildiği anlaşılmaktadır. İşyerinde en üst düzeyde çalıştığına göre fazla çalışma ücretine hak kazanılması söz konusu olmaz. Mahkemece anılan
isteğin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre. Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararma uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
HGK 2006/9-676 E. 2006/727 K. 15.11.2006
…Somut olayda davacının merkezi İstanbul’da bulunan Bursa’daki fabrikanın işletme müdürü olup, işyerini İstanbul’dan sevk ve idare ettiği, fazla çalışma yapılması konusunda talimat verdiği konusunda tanık anlatımları ve bilirkişi incelemesi nedeniyle bir kuşku bulunmamaktadır.
Davacı işçinin fazla çalışma yapılan günlerde işyerini bırakıp gitmesi düşünülemeyeceğine göre mesaisini kendi düzenleyen üst yönetici olduğundan sözedilemez.
Mahkemece bozma gerekçesi ve yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda araştırma yapılarak fazla mesai ücreti hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve hatalı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/35184 E. 2010/26671 K. 01.10.2010
…Davacının davalıya ait işyerinde işletme müdürü olarak çalıştığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Aylık ücreti de bu Unvanına göre ve asgari ücretin yaklaşık olarak 13 katı tutarında belirlenmiştir.
Davacı işçi konumu itibarıyla günlük mesaisini kendisi belirleyebilecek ve şayet fazla çalışması söz konusu ise bunun karşılığının ödenmesini sağlayabilecek durumdadır.
Aynı şekilde hafta tatili ile bayram ve genel tatil ücretlerine de hak kazanılması söz konusu olmaz.
Mahkemece anılan isteklerin reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece bu konuda bir gerekçeye yer verilmeksizin fazla çalışına, hafta tatili ile bayram ve genel tatil isteklerinin kabulü hatalı olmuştur.
9.HD. 2006/13671 E. 2006/18967 K. 27.06.2006
…Dosya içerisinde mevcut bilgi ve belgelere göre davacının davalıya ait işyerinde Ankara Bölge Yöneticisi olarak çalıştığı görülmektedir.
Dairemizin kararlılık kazanmış içtihatlarına göre işyerinin üst düzey yöneticisi olarak görev yapan bir kişi çalışma saatlerini bizzat kendisi tespit edip ödeme belgelerini de buna göre düzenlettirip işin yürütülmesini sağladığı için hizmet akdinin sona ermesinden sonra fazla mesai yaptığını iddia ederek istekte bulunması çelişkili davranış oluşturur.
9.HD. 2006/4361 E. 2006/25355 K. 02.10.2006
…Somut olayda mahkemece haftalık 4 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hakkaniyet indirimi de yapılmak suretiyle davacının bu yöndeki talebi kabul edilmiş ise de davacının işyerinde avrupa ve anadolu bölge müdürü olarak çalışması karşısında üst düzey yönetici olarak kabulünün gerektiği buna göre de işyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yöneticiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceğinin kabulü gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2011/18541 E. 2012/6631 K. 01.03.2012
…Somut olayda, dosya içeriğinden davacının davalı şirketin İstanbul Bölge Müdürü olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Davalının merkezi başka bir şehirde olup İstanbul’da davacının amiri pozisyonunda başka çalışan bulunmamaktadır. Ayrıca davacının kendi çalışma süresini kendisinin belirlediği dosya içeriğinden tespit edildiğinden davacının fazla çalışma ücreti isteğinin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
9.HD. 2010/15305 E. 2012/19940 K. 07.06.2012
…Somut olayda, davacı davalı ilaç firmasında en son bölge müdürü olarak çalışmıştır. Dosya içeriğinde bölge müdürünün görev tanımına dair belgelere, işin işleyişindeki karar alma buna bağlı olarak mesai saatlerinin belirlenmesindeki yetkileri düzenleyen belgelere vc organizasyon şemasına rastlanmamıştır.
Davacının çalışma saatlerini kendisi belirleyen, bağımsız çalışan üst düzey yönetici olup olmadığı tanık beyanları ile tam bir netlik kazanmamıştır.
Yukarıda anılan ilkeler nazara alınarak, bölge müdürünün görev kapsamı, çalışılan döncın itibariyle organizasyon şemasına göre şirketteki yeri ve konumu değerlendirilerek, davacının çalışma saatlerini kendisinin belirleyip belirlemediği, emir ve talimat aldığı başka bir amirinin bulunup bulunmadığı belirlenerek sonuca gidilmeli iken eksik inceleme ve yazılı gerekçe ile isteğin reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22.HD. 2013/3294 E. 2014/1767 K. 10.02.2014
…Somut olayda, davacı fabrika müdürüdür. Tanık anlatımlarından ve tüm dosya kapsamından davacının işyerinde üst düzey yönetici konumunda olduğu ve ücretinin 2009 yılı Mayıs ayı itibariyle 5.800 TL olduğu anlaşılmaktadır. Yukarıdaki ilke kararımızda da açıkça belirtildiği üzere, işyerinde üst düzey yönetici konumda çalışan işçi, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda, ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamaz. Bununla birlikte üst düzey yönetici konumunda olan işçiye aynı yerde görev vc talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunması halinde, işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyeceğinden, yasal sınırlamaları aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti talep hakkı doğar. O halde üst düzey yönetici bakımından şirketin yöneticisi veya yönetim kurulu üyesi tarafından hızla çalışma yapması yönünde bir talimatın verilip verilmediğinin de araştırılması gerekir. İşyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yönetieiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği kabul edilmelidir.
Yapılan bu tespitler kapsamında davacı fazla çalışma ücretine hak kazanmadığı halde mahkemece hatalı bir değerlendirme ile fazla çalışma ücretinin kabulü bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2011/14713 E. 2013/16186 K. 28.05.2013
…Somut olayda, davacı Torbalı ve Turgutlu fabrika müdürü olarak çalışmıştır. Davacı fabrika müdürü olarak görev yaptığı pozisyon itibari ile üst düzey yönetici durumundadır. Çalışma saatlerini ayarlayabilecek konumda ve çalışma zamanlarının belirlenmesi bakımından insiyatif sahibidir. İşyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yöneticiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceğinin kabul edilmesi gerekir. Mahkemece bu yön gözetilmeden davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22.HD. 2013/2273 E. 2014/5963 K. 14.03.2014
…Somut olayda, davacının davalı işyerinde “finansal raporlama ve analiz müdürü” olarak çalışırken iş sözleşmesine son verilmesi sebebiyle fazla mesai talebinde bulunmuştur.
Davacı, davalı şirketin muhtelif kademelerinde görev yapmış, son görevi yönetim şemasına göre üst düzey yönetici konumunda olup davacının bu görevi itibariyle çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediği, aynı yerde davacıya görev ve talimat veren bir yönetici bulunmadığı dikkate alınarak bu görev süresi ile ilgili fazla mesai alacağına hükmedilmemesi gerekir. Eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22.HD. 2012/30281 E. 2013/2660 K. 12.02.2013
…Somut olayda davacı banka müdürü olarak çalışmakta olup, çalıştığı şubede kendisinden daha üst bir yönetici yoktur. Böyle olunca davacı mesaisini kendi belirlediğinden fazla çalışma ücreti isteğinin reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
9.HD. 2009/20768 E. 2011/36208 K. 10.10.2011
…Somut olayda, banka şubesinde müdür olarak çalışan davacının kendi çalışma saatlerini ayarlayabilecek amir konumunda olması karşısında fazla mesai ücreti isteminin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü hatalıdır.
7.HD. 2013/3221 E. 2013/8975 K. 15.05.2013
…Davacının bir süre haber müdürü olarak çalıştığı tanıklarca ifade edilmiştir.
Bu dönemde davacı gazeteci kendi mesaisini kendisi belirlemiştir.
Haber müdürü olarak çalışılan dönemde fazla çalışma ücreti ile bayram ve genel tatil ücretine hak kazanılmasına olanak bulunmamaktadır. Aynı şekilde bu süreyle sınırlı istekler yönünden yüzde beş fazla ödeme yönünden hüküm kurulması da hatalı olmuştur.
9.HD. 2006/14547 E. 2006/20630 K. 11.07.2006
…Davacı gazetecinin haber müdürü olduğu dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Dairemizin kararlılık kazanmış uygulamasında haber müdürü konumunda olan gazetecinin mesaisini kendisinin belirlediği kabul edilmektedir.
Bu itibarla fazla çalışma ücreti ile bunun günlük yüzde beş fazlasına hak kazanılması mümkün olmaz.
Mahkemece anılan isteklerin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü cihetine gidilmesi hatalı olmuştur
9.HD. 2006/20167 E. 2006/24890 K. 26.09.2006
Somut olayda, davacı Sulama Birliği Müdürü olarak görev yapmaktadır. Tanıklar, davacının çalışma saatlerini tamamen soyut olarak bildirmişlerdir.
Tanıklar tekrar dinlenilerek müdür olarak görev yapan davacının belirtilen saatlerde ne iş yaptığı, araziye çıkıp çıkmadığı, kendi mesaisini kendisinin belirleyip, belirlemediği hususları detaylıca sorulup saptanılarak fazla mesai hususunun değerlendirilmesi gerekirken eksik araştırma ile hüküm kurulması hatalıdır.
9.HD. 2009/31134 E. 2011/44050 20630 K. 21.11.2011
…Davacı işçi davalı şirkete ait huzurevinde genel koordinatör olarak ve işyerindeki en yetkili kişi konumunda çalışmıştır. Bu husus davacının sunduğu organizasyon şeması ile tüm tanık beyanlarından anlaşılmaktadır. O halde davacının işyerindeki çalışma düzenini kendisinin belirlediği sonucuna varılmalıdır.
Üst düzey çalışan davacının ayrıca fazla çalışma ücreti, hafta tatili ile bayram ve genel tatil ücretlerine hak kazanmasına olanak bulunmamaktadır. Mahkemece anılan isteklerin reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.
9.HD. 2006/15189 E. 2006/20637 K. 11.07.2006
…Somut olayda, dosyadaki bilgi ve belgeler ile iddia ve savunma ile tanık beyanlarından davacının davalı şirkete ait otelde müdür sıfatıyla çalıştığı, otelin tüm idaresini yerine getirdiği ve ücreti ile diğer imkanların yaptığı görevle mütenasip olduğu anlaşılmıştır. Otel işyerinde müdür olarak çalışan ve ücreti ona göre belirlenen davacının kendi mesaisini kendisinin belirlediği ortadadır. Kendi mesaisini kendisi belirleyen davacının fazla çalışma ücreti alacağı söz konusu olmaz. Bu nedenle fazla çalışma alacağı talebinin reddi gerekirken gerekçesi dahi açıklanmadan bu talebin kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2009/48672 E. 2012/7657 K. 07.03.2012
…Somut olayda, davacı, davalı şirketin abone merkezinde müdür olarak çalıştığını, son ücretinin net 3.500 TL olduğunu vc fazla mesai yapmasına rağmen ücretinin ödenmediğini iddia etmiştir. Davalı ise, davacının fazla çalışma yapmadığını ve yaptığı işin fazla mesaiyi gerektirmediğini savunmuştur.
Mahkemece, davacının, GSM abone kayıtlarının yapıldığı büroda müdür olarak çalıştığı vc kotaların doldurulması için fazla mesai yapmasının zorunlu olduğu gerekçesiyle fazla çalışma yapıldığı sonucuna varılmıştır.
Dava dilekçesinden de anlaşılacağı üzere davacının, işyerinde mağaza müdürlüğü yaptığı ve mesaisini kendisi belirleyen üst düzey yönetici konumunda olduğu görülmektedir. Davacının aldığı ücretin yüksek oluşu da bunu göstermektedir.
Dairemizin yerleşik kararları ve olağan yaşam kurallarına göre fazla çalışma ücreti talebinin reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2009/34737 E. 2012/1270 K. 23.01.2012
…Somut olayda, davacı site idare amiridir.
Kendi görev alanında üst yöneticidir. Bu tür hallerde kendi mesaisini kendisi belirlemektedir. Kaldı ki davacının yaptığı işler ancak mesai saatleri içerisinde yapılabilecek işlerdir.
Buna göre davacının fazla mesai ücreti talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
9.HD. 2009/24918 E. 2011/42539 K. 03.11.2011
…Somut olayda davacı lehine tanık beyanlarına istinaden fazla mesai ücretine hükmedilmiştir.
Davacının şantiye şefi olduğu tarafların kabulündedir.
Bu nedenle yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda yapılan değerlendirmeye göre davacı işyerinde üst düzey yönetici konumunda olup kendi mesai saatlerini ve çalışma sistemini kendisi belirlediğinden ve ücreti de iddia ve kabul çerçevesinde buna göre belirlendiğinden davacının fazla mesai ücreti talebinin reddi gerekirken kabulü hatalıdır.
9.HD. 2009/24461 E. 2011/39184 K. 24.10.2011
…Mahkemece davacının fazla mesai yaptığı kabul edilerek bu alacağa ilişkin talebi hüküm altına alınmıştır. Davacı inşaat mühendisi olup davalı işyerinde şantiye şefi olarak çalışmaktadır. Davacı işyerinde üst düzey yönetici konumunda olup mesaisini kendisi belirlediği gibi, ücreti de çalışma şekli dikkate alınarak kararlaştırılmıştır. Bu yön gözden kaçırılarak fazla mesai talebinin reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2013/1135 E. 2013/30522 K. 26.12.2013
…Davacının davalı işveren ile aynı iş kolunda faaliyet gösteren ayrı bir şirketin ortağı olduğu ve aynı zamanda bu şirketin müdürlüğünü yürüttüğü dosya kapsamındaki belgelerden ve beyanlardan anlaşılmaktadır.
Somut olayda davacının şantiye şefi vc sahada yönetici sıfatı nedeni ile ücretinin buna göre belirlendiği, çalışma saatlerini kendisinin belirlediği anlaşıldığından fazla mesai ücret talebinin reddi gerekirken fazla mesai ücretinin yazılı şekilde hüküm altına alınması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2009/20993 E. 2011/34353 K. 03.10.2011
…Somut olayda, davacı davalı O. ve T. firmalarının şantiye şefi olarak çalışmıştır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında davacının şantiye şefi olarak üst düzey yönetici konumunda olduğu kabul edilerek fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği dikkate alınmadan fazla çalışma isteğinin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
9. HD. 2010/69 E. 2012/8564 K. 15.03.2012
…Somut olayda, davacının davalı işyerinde genel koordinatör olarak çalışırken ücretinin ödenmemesi sebebiyle iş sözleşmesini feshederek fazla mesai talebinde bulunmuştur. Davacı, davalı şirkette genel koordinatör olarak çalışmış olup, üst düzey yönetici konumundadır. Davacının bu görevi itibariyle çalışma gün vc saatlerini kendisinin belirlediği, aynı yerde davacıya görev ve talimat veren bir yönetici bulunmadığı dikkate alınarak bu görev süresi ile ilgili fazla mesai alacağına hükmedilmemesi gerekir. Eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22.HD. 2012/15189 E. 2013/4742 K. 07.03.2013
…Davacının fabrika olan işyerinde Yönetim Kurulu, Ticari Müdür ve Teknik Müdürden sonra gelecek şekilde Dökümhane Müdürü olarak çalıştığı, böylecc işyerinde davacı işçinin iş saatlerini denetleyen amiri konumunda çok sayıda çalışan olduğu anlaşılmaktadır.
Nitekim davalı işveren tarafından da bazı aylar fazla çalışma ücretleri de ödenmiştir.
Böyle olunca davacının fazla mesai alacak isteğinin çalışma saat ve
düzenlerini kendisi ayarlayabilecek nitelikte üst düzey yönetici konumunda olduğu gerekçesi ile reddine karar verilmesi hatalıdır.
9.HD. 2006/13729 E. 2006/33018 K. 14.12.2006
…Mahkemece davacının fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücret talepleri üst düzey yönetici olması nedeniyle reddedilmiş ise de davacının çalıştığı 01.06.1995-30.09.2005 tarihleri arasında değişik görevlerde bulunduğu açıktır.
Mahkemece yapılacak iş davacının görevleri dönem dönem saptanarak fazla mesai ücreti açısından üst düzey yönetici sıfatı bulunup bulunmadığı her görev için ayrı ayrı belirlenip fazla mesaisinin buna göre değerlendirilmesi gerekirken tüm çalışma döneminde üst düzey yönetici olduğu kabul edilerek fazla çalışma ücretinin reddi hatalıdır.
Üst düzey yöneticilerin nitelikleri gereği fazla çalışma yapmadığının kabulü ile hafta tatili ve genel tatil çalışmaları farklı olup, üst düzey yönetici olsa dahi hafta tatili ve genel tatilde çalışan işçinin bu alacakları kanıtlaması halinde bu alacakları hüküm altına alınmalıdır.
Bu nedenle dosyadaki deliller vc bilirkişi raporu değerlendirilerek hafta tatili ve genel tatil alacakları hakkında yeniden karar verilmelidir.
9.HD. 2010/11386 E. 2012/20330 K. 11.06.2012
…Mahkemece, yazılı gerekçe ile davacının fazla çalışma ücretinin kabulüne karar verilmişse de, dosya içeriğinden davacının yüksek ücret ile çalıştığı ve üst düzey yönetici olduğunun iddia edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, öncelikle davalı şirkete ait organizasyon şeması getirtilip davacının konumu vc bağlı bulunduğu birim belirlenerek, davacıya fazla çalışma yapması hafta tatilinde çalışması konusunda talimat verilip verilmediği, çalışma saatlerini kendisinin belirleyip belirlemediği hususları gerekirse taraf tanıklarının beyanlarına tekrar başvurularak belirlendikten sonra fazla çalışma ve hafta tatili çalışma ücretleri hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/28913 E. 2010/12980 K. 12.05.2010
…Davacının davalıya ait işyerinde işletme müdürü olarak çalıştığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Aylık ücreti de bu Unvanına göre ve asgari ücretin yaklaşık olarak 13 katı tutarında belirlenmiştir.
Davacı işçi konumu itibarıyla günlük mesaisini kendisi belirleyebilecek ve şayel fazla çalışması söz konusu ise bunun karşılığının ödenmesini sağlayabilecek durumdadır.
Aynı şekilde hafta tatili ile bayram ve genel tatil ücretlerine de hak kazanılması söz konusu olmaz.
Mahkemece anılan isteklerin reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece bu konuda bir gerekçeye yer verilmeksizin fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatil isteklerinin kabulü hatalı olmuştur.
9.HD. 2006/13671 E. 2006/18967 K. 27.06.2006
…Davacı işçi davalı şirkete ait huzurevinde genel koordinatör olarak ve işyeriııdeki en yetkili kişi konumunda çalışmıştır. Bu husus davacının sunduğu organizasyon şeması ile tüm tanık beyanlarından anlaşılmaktadır. O halde davacının işyerindeki çalışma düzenini kendisinin belirlediği sonucuna varılmalıdır.
Üst düzey çalışan davacının ayrıca fazla çalışma ücreti, hafta tatili ile bayram vc genel tatil ücretlerine hak kazanmasına olanak bulunmamaktadır. Mahkemece anılan isteklerin reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.
9.HD. 2006/15189 E. 2006/20637 K. 11.07.2006
…Davacı, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığını ileri sürmüş, davalı taraf ise davacı işçinin genel müdür yardımcısı olarak kendi çalışma saatlerini kendisinin belirlediğini bu nedenle herhangi bir alacağının bulunmadığım savunmuştur. Yerel mahkemece, davacı işçinin üst düzey yönetici olarak kendi mesai saatlerini kendisinin belirlediği kabul edilerek fazla mesai ücreti talebi reddedilmesine karşın gerekçe ile çelişen şekilde genel tatil ve hafta tatili ücretlerinin hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2013/6588 E. 2013/22771 K. 17/09/2013
…Somut olayda, davacının davalı işyerinde şantiye şefi olarak çalışırken iş sözleşmesine son verilmesi sebebiyle fazla mesai ve hafta tatili alacağı talebinde bulunmuştur.
Davacı görev yaptığı işyeri itibariyle üst düzey yönetici olup, ücretinin yüksek olarak belirlenmiş olması, çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediği vc iş sözleşmesinin ücret ile ilgili hükmü dikkate alındığında fazla mesai ve hafta tatili alacağı isteğinin reddi gerekir. Yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
22. HD. 2012/18802 E. 2013/13532 K. 04.06.2013
Davacının bir süre haber müdürü olarak çalıştığı tanıklarca ifade edilmiştir.
Bu dönemde davacı gazeteci kendi mesaisini kendisi belirlemiştir.
Haber müdürü olarak çalışılan dönemde fazla çalışma ücreti ile bayram ve genel tatil ücretine hak kazanılmasına olanak bulunmamaktadır. Aynı şekilde bu süreyle sınırlı istekler yönünden yüzde beş fazla ödeme yönünden hüküm kurulması da hatalı olmuştur.
9.HD. 2006/14547 E. 2006/20630 K. 11.07.2006
…Somut olayda; her ne kadar mahkemece “…kendisinden daha üst düzeyde, kendisini denetleyen birinin olmaması dolayısıyla çalışma saatlerini kendi inisiyatif ile belirlediği, bu durumda fazla çalışama ücreti talebinin de yerinde olmadığı …” gerekçesiyle fazla çalışma ücreti talebi reddedilmiş olsa da bizzat davalı tanıkları bölge müdürlerinin çalışma saatlerinin işverence belirlendiğine dair ifadede bulunmuş olmaları karşısında mahkeme gerekçesi dosya kapsamına uygunluk göstermemektedir. Fazla çalışma yapıldığını ispat külfeti davacı üzerinde olup davacı tanığı çalışma saatleri hakkında ayrıntılı ifadede bulunmuştur. Söz konusu ifadelere göre davacının çalışma süresi bu bağlamda var ise fazla çalışma ücreti hesaplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir iken yazılı gerekçe ile talebin reddine karar verilmesi isabetsiz olup bozma nedenidir.
7. HD. 2013/1868 E. 2013/5177 K. 01.04.2013
…Somut olayda, davacının satış koordinatörü olarak çalıştığını, tanık anlatımlarından mesaisini kendisinin belirlemediği, özellikle davalı tanığı beyanına göre genel müdürün bilgisi olmadan işyerinden istediği zaman ayrılmadığı anlaşılmaktadır.
Yukarda açıklanan ilkeler doğrultusunda yapılan değerlendirme sonucunda davacının çalışma saatlerini kendisi belirlemesinin söz konusu olmayıp, genel müdürünün görevlendirme ve talimatıyla çalıştığı anlaşıldığından üst düzey görevlisi olarak tanımlanamayacaktır.
Bu nedenle bilirkişi raporu ile belirlenen fazla çalışma alacağı denetime tabi tutularak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/25387 E. 2010/12420 K. 06.05.2010
…Somut olayda, dosyadaki delillere göre davacının işyerinde müdür yardımcısı olarak görev yaptığı anlaşılmakta olup, çalışına sürelerini kendisinin belirlemediğinden söz edilmiştir.
Dosyadaki bu deliller karşısında müdür yardımcısı olarak görev yaptığı anlaşılan davacının kendi mesaisini belirleme yetkisinin olmadığı sabittir.
Bu nedenle delillerin hatalı değerlendirilmesi sonucu fazla mesai ücreti talebinin kabulü gerekirken reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir. 9.HD. 2011/46427 E. 2011/41418 K. 27.10.2011
…Somut olayda, davacının personel müdürü olarak üst düzey yönetici konumunda bulunduğu ve çalışma saatlerini kendisinin belirlemesinin mümkün olduğu gerekçesiyle fazla mesai, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarına yönelik istemi reddedilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş, yukarıdaki ilke kararı çerçevesinde, aynı yerde görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunup bulunmadığı araştırılarak sonucuna göre fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram, genel tatil alacakları hakkında karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2010/4805 E. 2012/12361 K. 11.04.2012
…Somut olayda, davacı, davalı şirketle mağaza sorumlusu (müdürü) olarak çalışmıştır. Dosya içeriğinde mağaza müdürünün görev tanımına dair belgelere, işin işleyişindeki karar alma buna bağlı olarak mesai saatlerinin belirlenmesindeki yetkileri düzenleyen belgelere ve organizasyon şemasına rastlanmamıştır.
Davacının çalışma saatlerini kendisi belirleyen, bağımsız çalışan üst düzey yönetici olup olmadığı konusunda davacı tanıkları ile davalı tanıkları çelişkili beyanlarda bulunmuşlardır.
Mahkemece, davacının mağaza müdürü olarak görev yaparken fâzla çalışma yapıp yapmadığının belirlenebilmesi için öncelikle davalı şirketteki çalışma sistemine ilişkin düzenlemelerin dosya kapsamına dahil edilmesi, sonrasında şirket merkezinde bulunan ve davacının üstü konumundaki yönetici ile aralarındaki hiyerarşinin netleştirilip bu yöneticinin davacının çalışma sistemi üzerinde etkili olup olmadığı tespit edilmelidir. Mağaza müdürünün görev kapsamı, çalışılan dönem itibariyle organizasyon şemasına göre şirketteki yeri ve konumu değerlendirilerek, davacının çalışma saatlerini kendisinin belirleyip belirlemediği, emir ve talimat aldığı başka bir amirinin bulunup bulunmadığı belirlenerek sonuca gidilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
22.HD. 2013/14146 E. 2014/16426 K. 10.06.2014
…Somut olayda, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmişse de, yapılan inceleme hüküm kurulması için yeterli değildir.
Davalı tarafça, davacının üst düzey yönetici olduğu, bu nedenle fazla çalışma ücreti talebinde bulunamayacağı savunulmuş ancak mahkemece bu husus araştırılmamıştır.
Mahkemece, davacının üst düzey görevli olup olmadığının belirlenmesi amacı ile davalı işyerine ait organizasyon şeması getirtilerek, davacıya çalışma saatleri konusunda talimat verilip verilmediği, fazla çalışma yapmasını gerektirecek şekilde işletmesel hedefler belirlenip, belirlenmediği ve davacının çalışma saatlerine yönelik olarak puantaj kayıtlarının olup, olmadığının tespiti gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/29315 E. 2010/22098 K. 05/07/2010
…Mahkemece, yazılı gerekçe ile davacının fazla çalışma ücretinin kabulüne karar verilmişse de, dosya içeriğinden davacının yüksek ücret ile çalıştığı ve üst düzey yönetici olduğunun iddia edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, öncelikle davalı şirkete ait organizasyon şeması getirtilip davacının konumu vc bağlı bulunduğu birim belirlenerek, davacıya fazla çalışma yapması hafta tatilinde çalışması konusunda talimat verilip verilmediği, çalışma saatlerini kendisinin belirleyip belirlemediği hususları gerekirse taraf tanıklarının beyanlarına tekrar başvurularak belirlendikten sonra fazla çalışma ve hafta tatili çalışma ücretleri hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/28913 E. 2010/12980 K. 12.05.2010
…Somut olayda, davacı davalı işyerinde önce endüstri mühendisi sonra planlama müdürü olarak çalışmıştır.
Dosya içindeki bilgi ve belgelerden davacıya aynı işyerinde görev ve talimat veren bir başka yönetici veya işyeri ortağı olduğu anlaşıldığından davacının üst yönetici konumunda olmadığı kabul edilmelidir.
Bu nedenle mahkemece dosya içeriği değerlendirmeye tabi tutularak fazla çalışma ücreti alacağı hakkında karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalıdır.
9.HD. 2009/23422 E. 2011/42500 K. 03.11.2011
…Somut olayda; hükme esas alınan 30.03.2009 tarihli bilirkişi raporunda davacının ek ders saatleri de dahil olmak üzere haftada 45 saat direksiyon öğretmeni olarak çalıştığı, bunun dışında iş yerinde müdür sıfatı ile de çalışması nedeniyle iş yerine ait evrakları imzalamak için her gün 1 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek fazla çalışma ücret alacağı hesaplanmıştır.
Taraflar arasında 14.02.2002 -14.02.2003 tarihleri arasındaki çalışma dönemde geçerli bulunan iş akdinde, davacıya aylık sabit ücreti ve ders saat ücretinin dışında, yöneticilik ücreti adı altında maktu miktarda aylık ücret ödenmesi öngörülmüştür.
Bu durumda 14.02.2002 -14.02.2003 tarihleri arasındaki çalışma dönemi için, davacının yöneticilik sıfatı ile imzalamak zorunda olduğu evraklar yönünden fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği anlaşılmaktadır. Fazla çalışma ücret alacağı yönünden 14.02.2002 -14.02.2003 tarihleri arasındaki dönem dışlanmaksızın hesaplama yapılan hatalı bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi isabetsizdir.
9.HD. 2009/27791 E. 2011 /46609 K. 30.11.2011
…Somut uyuşmazlıkta, davalı işyerinde mutfak şefi olup, görev tanımında “davacının mutfak bölümünde emrindeki görevlilerin mesaisini düzenleme görevi yanında, amirinin verdiği diğer görevleri de yapacağı” belirtilmiştir. Nitekim dosyaya sunulan mesai çizelgelerinde, davacının emrindeki işçilerin mesaisini tanzim ettiği, bu çizelgelere göre işyerinde fazla mesai yapıldığı, ancak çizelgelerde davacının adının yer almadığı anlaşılmaktadır. Esasen bu olgu uyuşmazlık dışıdır. Diğer taraftan davacının yıllık ücretli izin belgelerinin amir konumundaki kişi tarafından onaylandığı da belgelerden görülmektedir.
Davalı işverenin Anonim şirket olduğu, Ticaret Kanunu hükümlerine tabi bulunduğu, Genel Müdür vc temsile yetkili kişilerle işlemlerini yürüttüğü tartışmasızdır. Bu işyerinde mutfak bölümünde görev yapan ve görevi mutfak şefi olan davacının bu tür bir şirkette üst düzey bir yönetici olduğunu ve mesailerini kendisinin tanzim ettiğini kabul etmek, doğru değildir.
Görevi gereği emrindekilerin mesai çizelgelerini tanzim eden davacının, mesai çizelgelerinden kendisine yer vermemesi, fazla mesai yapmadığı anlamına gelmediği gibi, bu alacağı talep hakkı olmayacağı sonucunu da doğurmayacaktır. Davacının işyerinde birim amirinin olduğu, bu birim amiri tarafından denetlendiği, dolayısı ile mesailerini kendisinin belirlemediği sabittir. Davacının işyerinde fazla mesai yaptığı ve ücretinin davalı işveren tarafından ödenmediği, bu ödenmeme nedeni ile davacının iş sözleşmesini feshinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/e maddesi uyarınca haklı nedene dayandığı anlaşıldığından, davacının fazla mesai ücret alacağı ve kıdem tazminatının kabulü, karşı dava ihbar tazminatı isteğinin ise reddi gerekir. Yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
9.HD. 2007/37108 E. 2008/6384 K. 25.03.2008
…Somut olayda davacı işçi davalıya ait işyerinde mağaza müdürü olarak çalıştığını belirterek fazla çalışma ücreti isteklerinde bulunmuştur.
Davalı işveren davacının işyerinde en yetkili konumda çalıştığını ve çalışma saatlerini kendisinin belirlediğini savunmuştur.
Mahkemece, dosyaya sunulmuş olan tamim ve mail yazışmalarına göre çalışma saatlerinin davalı işverenin belirlediği gerekçesiyle fazla çalışma ücreti isteğinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı şirketin merkezinin İstanbul’da olduğu ve davacının Balıkesir’de bulunan mağazada en yetkili konumda çalıştığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Bu husus mahkemenin de kabulündedir. Aynı işverene karşı açılan emsal nitelikteki davalarda mağaza müdürü olunan dönem için fazla çalışma ücreti istekleri kabul edilmemiş ve taraflar temyizi üzerine bu husus bozma nedeni yapılmamıştır) Yargıtay 9.HD. 15.11.2011 gün 2009/ 18683 E, 2011/43383 K).
Dosyaya sunulan tamim ve mail yazışmaları ise çoğunlukla başka mağazalar ve işyerleri ile ilgilidir. Bu yazışmaların davacının mesaisini kendisinin belirleyemediği şeklinde değerlendirilmesi doğru değildir. İşyeri genel merkezinin farklı işyerleri için ortak bir işleyiş belirlemesi ve bunu ilgili birimlere duyurması yönetim hakkı kapsamındadır. Her bir mağazanın kendine özel çalışma koşullarını belirlemesi mümkün olmaz.
Ancak dosyaya sunulan delillerin davacı işçiyi ilgilendiren yönlerinin delil değeri vardır. Yazışmalar ve tamimler içerisinde davacının görev yaptığı mağaza ile ilgili olanlar belirlenmeli ve buna göre davacının sözü edilen belge ve kayıtlara göre işyeri iç talimatları da dikkate alınarak davacının görev tanımı değerlendirilmeli saptanan fazla çalışmaları varsa hesaplama yapılarak hüküm altına alınmalıdır.
9. HD. 2009/27249 E. 2012/562 K. 17.01.2012
…Somut olayda; mahkemece mağaza müdürü olarak görev yapan davacının üst düzey yönetici olduğu kabul edilerek fazla çalışma ücret alacağı talebi reddedilmiştir
Ancak davalı işveren, davacıya fazla çalışma yapması yönünde bir talimatın verilmediği yönünde bir savunmada bulunmamış, aksine davacının fazla çalışma yaptığını kabul ederek bu çalışma karşılığı ücretlerinin ödendiğini ileri sürmüştür.
Davalı işveren tarafından ödemeye ait olduğuna ilişkin ibraz edilen kasa fişlerinde ise fazla çalışma ücret alacaklarının ödendiğine dair bir ibare bulunmamaktadır.
Taraf tanıklarının ortak anlatımlarından, davacının haftada 6 gün 09.00-
21.0 saatleri arasında çalışarak fazla çalışma yaptığı anlaşılmaktadır. Bu durumda fazla çalışma ücret alacağı talebinin reddine karar verilmesi de hatalı olup kararın bu nedenle de bozulması gerekmiştir.
9.HD. 2009/45848 E. 2012/7595 K. 07.03.2012
…Somut olayda muhasebe sorumlusu olarak görev yapan davacı işçinin üst düzey yönetici konumunda olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
Tarafların iddia ve savunmalarından, ayrıca tanık beyanlarından, muhasebe sorumlusu olarak görev yapan davacı işçinin iş yerinde üstü olarak muhasebe ve finansman bölümü müdürünün bulunduğu anlaşılmaktadır.
Üst düzey yönetici konumunda olduğu iddia edilen işçiye aynı yeıdc görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağının bulunduğu ortadadır. Dolayısıyla davacı işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemez ve davacının yasal sınırlamaları aşan çalışmaları için fazla çalışma ücreti talep hakkı doğar.
9.HD. 2009/38954 E. 2011/49665 K. 26.12.2011
…Öte yandan, davacının müfettiş ve müdür yardımcısı olarak çalıştığı dönemde çalışma saatlerini kendisi belirleyen bir konumda olduğunun kabulü doğru olmaz. Her iki görevde de davacının mesaisi daha üst konumda işveren yetkilileri tarafından belirlenmiştir. Davacının asgari ücretin 5 katı tutarında bir ücret almış olması fazla çalışma ile hafta tatili alacaklarım ortadan kaldıran bir durum değildir.
Taraflarca imzalanan iş sözleşmesinin 9. maddesinde fazla çalışmaların aylık ücretin içinde yer aldığı yazılı olup, bilirkişi raporunda yıllık 270 saate kadar fazla çalışmalar aylık ücretin içinde kabul edilerek kalan fazla çalışma ücreti hesaplanmıştır.
Anılan rapor mahkemece bir değerlendirmeye tabi tutulmalı ve indirim hususu da düşünülmek sureliyle davaya konu alacaklarla ilgili bir karar verilmelidir.
9. HD. 2008/39730 E. 2009/18808 K. 03/07/2009
…Somut olayda, her ne kadar davacı işçinin tüm çalışma dönemi boyunca başhekim olarak görev yaptığı gerekçesi ile fazla çalışma ücreti isteğinin reddine karar verilmiş ise de, dosya kapsamına göre davacının 15.05.2006 tarihine kadar mesul müdür ve başhekim olarak görev yaptığı, bu tarihten sonra ise başhekim ve mesul müdürlük görevini yürütmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda davacının 15.05.2006 tarihinden sonraki çalışma döneminde fazla çalışmasının olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Mahkemece, bilirkişinin hesaplamış olduğu fazla çalışma ücretinin fazla çalışma yaptığı 15.05.2006-06.06.2010 tarihleri arasına isabet eden kısım belirlenip, takdiri indirim hususu ayrıca değerlendirilerek sonuca gidilmesi gerekirken fazla çalışma ücreti isteğinin reddine karar verilmesi isabetsizdir.
9. HD. 2010/17675 E. 2012/26643 K. 05.07.2012