İtirazın İptali Davası

T.C YARGITAY

13.Hukuk Dairesi

Esas: 1999 / 10103

Karar: 2000 / 275

Karar Tarihi: 27.01.2000

ÖZET: Kiracı kiralananın tahliyesinden sonra, bu yerin normal şartlarda ve önceki kira sözleşmesi koşulları ile ne kadar süre içerisinde kiraya verilebilecek idiyse, o süre için kira parasından sorumlu tutulabilir. O nedenle, mahkemece davalının savunması üzerinde durulmalı, gerçekten tahliyenin hukuken gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşmiş ise hangi tarihte gerçekleştiği araştırılıp saptanmalı, tahliye gerçekleşmiş ise; tahliyeden sonra kiralananın aynı koşullarla ne kadar süre içerisinde kiraya verilebileceği belirlenmeli, tahliye tarihine kadar geçen süre ile bu yolla belirlenebilecek süre kadar davalının kira parasından sorumlu olacağı benimsenerek, bunun sonucuna uygun bir karar verilmelidir.

(818 S. K. m. 44, 98) (2004 S. K. m. 67)

Dava: Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

Bakiye Kira Bedelinin Tahsili İçin Yapılan Takip

Karar: Davacı, maliki olduğu taşınmazda davalının 1.4.1997 tarihli kira sözleşmesi ile kiracı olduğunu, sözleşme ile kira bedelinin yıllık peşin olarak ödeneceği kararlaştırıldığı halde, davalının kira bedeline karşılık ancak 500.000.000 TL ödediğini, bakiye kira bedelinin tahsili için giriştiği icra takibine itiraz edildiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına ve davalının % 40 dan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatı ile mahkum edilmesini istemiştir.

Davalı, davacıya ait taşınmazın 1.4.1995 tarihli kira sözleşmesi ile kiralandığını ve 12.9.1997 tarihinde tahliye edildiğini, takibe konu 1.4.1997 tarihli kira sözleşmesi altındaki imzanın şirket yetkililerine ait olmadığını, tahliyeden sonraki aylara ait kira bedelinin talep edilemeyeceğini bildirerek davanın reddini dilemiştir.

Kira Bedelinin Yıllık Peşin Olarak Ödeneceği Yolundaki Sözleşme Hükmü

Mahkemece, itirazın iptali ile takibin devamına, 667.800.000 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.

Tahliyenin Gerçekleşip Gerçekleşmediğinin Ve Kiracının Sorumlu Olduğu Miktarın Belirlenmesi Gereği

2- Hükme esas alınan 1.4.1997 tarihli kira sözleşmesinde, kira bedelinin yıllık peşin olarak ödeneceği yazılıdır. O nedenle davacının sözleşme hükmüne uygun olarak 1 yıllık kira parasının ödetilmesi istemiyle yapmış olduğu icra takibi doğrudur. Davacı, bu takiple 1.4.1997-1.4.1998 dönemi kira parasının ödetilmesini istemiştir. Yargılamada davalı kiralananın anahtarını da teslim suretiyle 12.9.1997 tarihinde tahliye edip kiralayana iade ettiğini öne sürmüştür. Gerçekten böyle bir tahliye gerçekleşmiş ise, davalı tahliye tarihine kadar kira parasından sorumlu olacağı gibi, tahliyeden sonraki dönem içinde kira akdinin bitiminden önce haksız olarak kira sözleşmesinin sona erdirilmesine sebebiyet verdiği için kural olarak akdin bitim tarihine kadar olan kira parasından da sorumludur. Ne var ki; Borçlar Kanunun 98/2. maddesi delaletiyle aynı kanunun 44.maddesi hükmü uyarınca kiralayan da, kiralananın tahliyesinden sonra, aynı koşullarla kiralananın kiraya verilebilmesi için kendisinden beklenen çabayı sarf etmesi ve böylece davalı kiracının zararının artmasına neden olmaması gerekir. Bu durumda, kiracı bu halde kiralananın tahliyesinden sonra, bu yerin normal şartlarda ve önceki kira sözleşmesi koşulları ile ne kadar süre içerisinde kiraya verilebilecek idiyse, o süre için kira parasından sorumlu tutulabilir. O nedenle, mahkemece davalının az yukarıda belirtilen savunması üzerinde durulmalı, gerçekten tahliyenin hukuken gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşmiş ise hangi tarihte gerçekleştiği araştırılıp saptanmalı, tahliye gerçekleşmiş ise; tahliyeden sonra kiralananın aynı koşullarla ne kadar süre içerisinde kiraya verilebileceği belirlenmeli, tahliye tarihine kadar geçen süre ile bu yolla belirlenebilecek süre kadar davalının kira parasından sorumlu olacağı benimsenerek, bunun sonucuna uygun bir karar verilmelidir. Mahkemenin açıklanan hususları göz ardı ederek, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurması usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan 1.bent gereğince davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, temyiz olunan kararın 2.bentte açıklanan nedenle davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 27.1.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.