Bankanın Yeterli Araştırma Yapmaksızın Çek Koçanı Verdiği
T.C YARGITAY
11.Hukuk Dairesi
Esas: 1999 / 9587
Karar: 2000 / 481
Karar Tarihi: 31.01.2000
ÖZET: Davalı bankaca, kendisini İ… A… olarak tanıtan kişiye, hakkında yeterli araştırma yapmaksızın 10 yapraklı 5 çek koçanı verdiği ve kusurlu olduğu davacının da, hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı şahsa çek karşılığı emtia vermesi nedeniyle kusurlu olduğu, kusur oranlarının her iki tarafında % 50 oranında olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü isabetlidir.
(3167 S. K. m. 2, 16)
Dava: Taraflar arasındaki davanın İstanbul 1.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 24.05.1999 tarih ve 1998/31 – 1999/468 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Ali Orhan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Tazminat Davası
Karar: Davacı vekili, 06.09.1996 tarihinde kendisini Alparslan Metal Sanayii adlı adi şirketin sahibi İrfan Alparslan olduğunu söyleyen kişinin müvekkilden külçe alüminyum almak istediğini ve bedelini de çekle ödemek istediğini, davalı banka Üsküdar Şubesine anılan şahsın hesabının sorulduğunda bugüne kadar hiçbir çekinin karşılıksız çıkmadığının söylendiğini, bunun üzerine mal bedeli karşılığı çekin alındığını, ancak, ibrazında karşılığının bulunmadığının anlaşıldığını, keşideci hakkında yapılan şikayet sonucunda sanık olarak yargılanan İrfan Alparslan’ın çek hesabı açan, malı alan ve çeki müvekkile veren şahıs olmadığının anlaşıldığını ve ceza davasının düştüğünü, davalı banka şubesinin, çek hesabı açan şahsın ibraz ettiği imza sirkülerindeki imza ile, hesap tartonundaki ve çek taahhütnamesindeki imzaların hakkında gerekli inceleme yapmaksızın çek karnesi vererek müvekkilin zararına neden olduğunu ileri sürerek 1.170.000.000. lira’nın fatura tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Bankanın Kusurlu Olduğu
Davalı vekili, müvekkil bankanın müşterisine çek karnesi verirken üzerine düşen tüm sorumluluğu yerine getirdiğini, herhangi bir kusur izafesinin mümkün olmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporu ile ceza dava dosyası içeriğine göre, davalı bankaca, kendisini İrfan Alparslan olarak tanıtan kişiye, hakkında yeterli araştırma yapmaksızın 10 yapraklı 5 çek koçanı verdiği ve kusurlu olduğu davacının da, hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı şahsa çek karşılığı emtia vermesi nedeniyle kusurlu olduğu, kusur oranlarının her iki tarafında % 50 oranında olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 585.000.000. lira’nın dava tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Davacının Yeterli Bilgiye Sahip Olmadığı Şahsa Çek Karşılığı Emtia Vermesi Nedeniyle Kusurlu Olduğu
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve bilgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve çekin gerçek keşidecisinin hayali bir kişi olduğu ve bulunamadığı anlaşılmakla davalı banka vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
Davanın Kısmen Kabulünün İsabetli Oluşu
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 4.765.000. lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 31.01.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
