Yasal Mirasçılar Kimlerdir?

Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Kan hısımları

Altsoy

MADDE 495 – Mirasbırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyu­dur.

Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar.

Mirasbırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.

Medeni Yasamıza göre ölen kimsenin mirası üç kısma ayrılır. Birinci kısımda mirasbırakanın altsoyudur. Oğlu, kızı, torunu, torunun, torunu vb. Evlatlık, yasal olmayan evlilikten doğan çocuklarda altsoydur. Altsoy mirası eşit olarak paylaşır. Birinci kısımda mirasçı mevcut ise sonra gelen kısımdaki mirasçılar, mirastan ya­rarlanamazlar.

ikinci kısım mirasçılar anne, baba ve bunların altsoyudur. Adı geçenler eşit olarak mirasçı olurlar. Eğer bunlardan biri mirasbırakandan önce ölmüş ise altsoyu annesi ve babası da yoksa mirasın tamamı kardeşlerine intikal eder. Altsoyu var ise miras altsoyuna geçer. Eş altsoy ile mirasçı olursa miras payının 1/4 ünü, alt­soyda geri kalan 3/4 ünü alır.

Üçüncü kısım mirasçılar büyükanne, büyükbaba ile bunların altsoyudur. Bunlar eşit olarak mirasçılardır. Anne veya baba tarafından, büyükanne, büyükba­badan birinin altsoyu olmaksızın mirasbırakandan önce ölürse mirası aynı taraftaki mirasçılara kalır. Anne veya baba tarafından olan büyükanne ve büyükbabaların altsoyları olmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşlerse mirasın tamamı diğer taraf­taki mirasçılara kalır.

Sağ kalan eş varsa, büyükanne ve büyükbabalarında birinin mirasbı­rakandan önce ölmüş olması durumunda payı kendi altsoyuna, altsoyu yok ise diğer taraftaki büyükanne ve büyükbabaya, bir taraftaki büyükanne ve büyükbaba­nın ölmüş olmaları durumunda miras payları diğer tarafa geçer, üç grubun içinde kimse yoksa Hazine mirasçı olur.

Ana ve baba 

MADDE 496.- Altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar.

Mirasbırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefıyet yoluyla kendi altsoyları alır.

Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı takdirde, bütün miras diğer taraftaki mi­rasçılara kalır.

İkinci Kısım Yasal Mirasçılar

Mirasbırakanın annesinin, babasının ve bunların altsoyunun mirasçı olması; bunlar ikinci grup mirasçılardır. Annenin, babanın hayatta olması halinde altsoy mirasçı olamaz. Anne ve babadan biri ölmüş veya her ikiside ölmüş ise o zaman altsoy mirasçı olur. Baba ve annenin miras payları yarı- yarıyadır (1/2,1/2)

Anne ve baba ile altsoyun birlikte mirasçı olmaları, mirasbırakan mirasçı ola­rak anne, babasını bıraktığı takdirde bunlar mirası yarı yarıya paylaşırlar (1/2, 1/2)

Anne veya babadan biri ölmüş ise anne veya baba mirasın yarısını (1/2) alır. Geri kalan yarısı (1/2) bunların altsoyuna geçer. Eğer altsoy yoksa mirasbırakanın anne veya babasından sağ kalan mirasın tamamına sahip olur.

İkinci grup anne, baba ve bunların altsoyunun eşleri ile birlikte mirasçı olma­ları, Eş anne, baba veya bunların altsoyu ile birlikte mirasçı olduğu takdirde mirasın yarısı (1/2) sağ kalan eşe dörtte biri (1/4) anneye, dörtte biri (1/4) babaya kalır. Bu mirasçılardan, mirasbırakandan önce ölen varsa miras onun altsoyuna geçer. Anne baba bir, anne bir veya baba bir kimselerin mirasçı olması. Örneğin, erkek (baba) önceden bir kadınla evlenmiş ondan çocukları olmuş olduğunu farz edersek baba­ları bir anneleri ayrı çocuklar meydana gelmiş olur. Sonradan doğan çocuk, baba­nın ilk eşinin mirasından yararlanamaz.

Mirasbırakanın annesi veya babası sağ ise hala, teyze, amca, dayı mirasçı olamaz. Kardeş hayatta ise hala, teyze, amca, dayı ve bunların altsoyu mirasçı olamazlar.

Büyük ana ve büyük baba

MADDE 497- Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, büyük ana ve büyük babalarıdır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar.

Mirasbırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.

Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babalardan biri altsoyu bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşse, ona düşen pay aynı taraftaki mi­rasçılara kalır.

Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoy­ları bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.

Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin mirasbırakandan önce ölmüş olması hâlinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları hâlinde onların payları diğer tarafa geçer.

Mirasbırakanın büyükanne, büyükbaba ve bunların altsoyu üçüncü derecede mirasçılardır. Bunlar dört kişi olup miras paylarıda eşittir. Burada da alt mirasçı varken üst tabakaya miras geçmez. Hala, teyze, amca, dayı varken büyükhala, büyükteyze, büyükamca, büyükdayı mirasçı olamaz.

Babanın babası, babaanne ve anneanne, babaanne bir grubu temsil eder. Babanın babası ölürse mirası babaanneye kalır. Eğer ikiside mirasbırakandan ev­vel ölmüş ise mirasın tamamı babaanneye ve anneanneye kalır.

Eğer büyükanneler ve büyükbabalar mirasbırakandan önce ölmüşlerse mirasbırakanın eşide hayatta ise bunun altsoyu mirasçı olamaz. Bütün miras eşe kalır.

Evlilik dışı hısımlar

MADDE 498.- Evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar.

Baba ile çocuk arasındaki yasal soybağı ile anne ile Medeni Yasa kuralları gereğince evlenmekle meydana gelir. Baba ile çocuk arasındaki soybağı tanıma, mahkeme kararı ile de oluşabilir. Evlilik dışında doğan tanıma ve mahkeme kararı ile soybağı belirleyenler, aynen yasal soydanlılar gibi baba yönünden mirasçı olur­lar.

Sağ kalan eş

MADDE 499- Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:

1. Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
2. Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlik­te mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.

Eşlerin mirasçı olabilmesi mirasın açıldığı zaman evli olması şarttır.

Eşlerden biri daha önce ölmüş ise sonra ölen eş diğerinin mirasçıları mirasçı olamaz. Örneğin, erkek daha önce ölmüş ise mirasçıları kadına mirasçı olamaz.

Evlilik birliğinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde eşler birbirlerine mirasçı olamazlar (Evlenmenin feshi, boşanma, butlan vb.) Ayrılık kararı boşanma niteliğinde olmadığından eşlerin birbirlerine olan mirasçılığı devam eder. Mirasın açıldığı zaman her ne nedenle olursa olsun boşanma, butlan vb. kararlar kesinleş­memiş olmadıkça evlilik birliği devam ediyor demektir ve eşler birbirlerine mirasçı olurlar.

Evli kimse ile evlenmiş olan eş aleyhine butlan davası açılmış ve o kimseninde ölmüş olması halinde butlan kararı kesinleşmemiş olmasına rağmen eş mirasçı olamaz.

Yitiklik kararı verilmiş olması halinde evlilik devam ettiğinden mirasçılık de­vam eder. Yitiklik kararı üzerine eş mahkemeye başvurarak evlenmenin feshi da­vası açabilir.

Sağ kalan eş; mirasbırakanın, altsoyu ile mirasçı olursa mirasın 1/4 ünü; an­ne, babası ve altsoyu ile mirasçı olursa mirasın 1/2 sini, büyükanne, büyükbabaları ile birlikte mirasçı olursa mirasın 3/4 ünü, bunlarda yoksa mirasın tamamı eşe kalır.

Evlâtlık

MADDE 500- Evlâtlık ve altsoyu, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder.

Evlât edinen ve hısımları, evlâtlığa mirasçı olmazlar.¹²⁵

Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olur. Evlat edinen <imse ve bunun hısımları evlatlığa mirasçı olamazlar. Evlatlık evlat edinenden Önce ölür ise, evlatlığın altsoyundan başka diğer mirasçıları evlat edinene mirasçı olamaz-iar. Evlatlık, evlat edinenden sonra ölmüş ise kendisi ve altsoyu evlat edinenin miras­çısı olur. Evlat edinen öldükten sonra herhangi bir nedenle miras kazandığı taktirde evlatlık bu mirastan yararlanamaz. Evlatlık sadece evlat edinenin ölümündeki mirasa hak kazanır.

Evlatlığın evlat edinene altsoy gibi mirasçı olmasına rağmen evlat edinen ev­latlığa mirasçı olamaz. Evlatlık ve altsoyu evlat edinene birinci derecede mirasçıdır. Evlat edinene ölümünde kalan mallar intikal eder. Sonradan intikal eden şeyler evlatlığa ve altsoyuna geçmez. Evlat edinilen evlat edinenden önce ölürse evlat edinen mirası evlatlığın altsoyuna intikal eder. Evlatlığın altsoyu yoksa diğer hısım­lara evlat edinenin mirası geçmez. Evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı devam eder. Evlat edinen ise evlatlığa ve ailesine mirasçı olamaz. Evlatlık ile evlat edinen ve ailesi arasındaki aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur.

Devlet

MADDE 501.-Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete ge­çer.

Hazinenin mirasçısız kalıtı kazanması, sahipsiz malların devlete intikal ede­ceği prensibine dayanır. Hazine kendisine intikal eden mallar kadar sorumludur.

Hazineye intikal eden mallar konusunda haksahibi olduğunu iddia edenler açacakları istihkak davası sonunda kalıtı tekrar alabilirler.

Mirasın devlete geçebilmesi için eşlerin hayatta olmaması, birinci, ikinci, üçüncü grup mirasçıları ile mirasbırakan tarafından atanmış mirasçının olmaması gerekir.

Miras devlete intikal edince sulh hukuk mahkemesi kalıtın resmi defterini tu­tar. Mirasın açılmasına, kazanılmasına, taksimine ilişkin hükümler kalıtın bulunduğu yer hukukuna tabidir Miras ölenin milli hukukuna tabidir.