Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu Nedir? Cezası Ne Kadar?

MADDE 190.- (1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştır­mak için;

Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan,

Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan,

Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren. Kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu ni­telikte yayın yapan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, vete­riner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından iş­lenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU SUÇLA KORUNAN HUKUKSAL YARAR:

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeler kullanılmasını kolaylaştırıcı hareketlerin ba­ğımsız suç olarak tanımlanması ile korunmak istenilen hukuksal yarar, kamu sağlı­ğının korunmasıdır.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU SUÇUN FAİLİ VE MAĞDURU:

Suçun Faili: Bu suçların faili herhangi bir kişi olabilir. maddenin 3.fıkrasında, bu suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcısı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsur olarak tanımlanmıştır. Maddenin 2.fıkrasındaki suçun yayın yolu ile yapılması halinde fail olarak sorumluluğu bulunan kişiler bakımından Basın Kanu­nunun 2.maddesi hükmü gözetilmelidir.

Suçun Mağduru: bu suçun belli bir mağduru olmayıp, suçtan zarar gören, sağlığı bozulma tehlikesi ile karşı karşıya kalan toplum ve toplumu oluşturan birey­ler ve dolayısıyla devlettir.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU SUÇUN MADDİ UNSURU:

a) 190/1.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Bu suçun maddi unsurunu oluşturan seçimlik hareketler 190/1.fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde somut olarak belirlen­miş, böylece uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştıracak bağlı hareketler sınırlı olarak sayılmıştır. Bu seçimlik hareketler; uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için;

Özel yer, donanım veya malzeme sağlanması veya,

Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak Önlemler alınması ya da,

Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi verilmesidir.

b) 190/2.Fıkradaki Suçun Maddi Unsuru: Bu suçun maddi unsurunu oluşturan seçimlik hareketler, başkasının uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmasını alenen özendirmek veya özendirici nitelikte yayın yapmaktır. Aleniyet için aranan temel ölçüt, fiilin, gerçekleştiği koşullar itibarıyla belirli olmayan ve birden fazla kişiler tarafından algılanabilir olmasıdır. Özendirici nitelikte yayın yapılması halinde de aleniyet fiilen gerçekleşmektedir. Yayın yapmaktan maksat, her türlü basım araçları ile basılan veya diğer araçlarla çoğaltılan yazı, resim ve benzeri eserler ile haber ajansı yayınlarının herhangi bir şekilde kamuya sunulmasıdır. Suçun oluşması için uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasının alenen özendirilmesi veya özendi­recek nitelikte yayın yapılması gerekir.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU SUÇUN MANEVİ UNSURU:

190.maddenin 1. ve 2.fıkralarındaki suçlar, kasten işlenebilen suçlardır. Birinci fıkradaki suç bakımından failin, bu seçimlik hareketlerin, başkalarının uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmalarını kolaylaştıracağını bilmesi ve istemesi gerekir. Keza, ikinci fıkradaki suç bakımından da failin suça konu olan söz, resim, görüntü veya yazının uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını özendirici nitelikte oldu­ğunu bilmesi ve kullanımı özendirmeyi istemesi gerekir.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU SUÇA ETKİ EDEN NEDENLER:

a) Failin Sıfatı Bakımından Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Unsur:
maddenin 3.fıkrasında, bu maddede tanımlanan suçların belli meslek ve sanatı icra eden kişiler tarafından işlenmesi, daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsur olarak tanımlanmıştır. Buna göre, 190/l-2.fıkralarında tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş tek­nisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

Bu cezayı artırıcı nedenin kabul edilmesinin gerekçesi, sağlığı korumakla görevli olan meslek sahiplerinin bir yandan sağlığa zararlı bir iş yapmalarındaki ahlaki kötülük, öte yandan meslekleri gereğince uyuşturucu veya uyarıcı maddelere ulaşmalarındaki kolaylıktır.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU KOVUŞTURMA, GÖREVLİ MAHKEME, SUÇUN YAPTIRIMI VE DA­VA ZAMANAŞIMI:

Kovuşturma: Suçun soruşturma ve kovuşturması C.Savcılığınca genel hü­kümlere göre re’sen yapılır.

Görevli Mahkeme: 5235 sayılı Kanunun 11.maddesi uyarınca bu suçlar dola­yısıyla açılan davalara bakma görevi asliye ceza mahkemesine aittir.

Suçun Yaptırımı: Maddenin bir ve ikinci fıkralarında tanımlanan suçların yaptırımı iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.

d) Dava Zamanaşımı: TCK’nun 66/1-e bendi uyarınca bu suçların dava zama­naşımı süreleri sekiz yıldır. Ancak, maddenin 3.fıkrasındaki nitelikli halin varlığı halinde dava zamanaşımının belirlenmesinde bu nitelikli hal de güz ününde bulun­durulacağından, bu durumda 66/1-d bendi ve 3.fıkrası uyarınca dava zamanaşımı süresinin onbeş yıl olarak uygulanacağı gözetilmelidir.