Uygulamada hukuk mahkemelerinde dava nasıl açılır?

Bu makalenin konusu, dava dilekçesinin hazırlanmasından ziyade, hazırlanan dava dilekçesi ile adliyede davanın nasıl açılacağıdır.

Dava dilekçeniz ve ekleri, davalı sayısından 2 suret fazla olacak şekilde hazırlanır. Örneğin 2 davalı varsa, toplam 4 suret hazırlamanız gerekir. Bunlardan 3 tanesi dava dosyasına takılacak, bir tanesi de size kalacak suret olacaktır.

Uygulamada, davacı vekillerinin, dava dilekçesinden yeteri kadar hazırladıkları ancak ekleri sadece dava dosyası için birer suret koydukları, davalıya /davalılara tebliğe çıkacak dilekçelere ek koymadıkları sıklıkla görülmektedir. Bir kısım avukatlar bununla, davalı tarafın ekleri görmesini engellemeyi (en azından mahkeme dosyasını incelemeden görememelerini ve buna göre savunmalarını düzgün yapamamalarını) amaçlamaktadırlar. Biz bunun meslek ilkelerine yakışır bir durum olmadığı kanısındayız. Daha davanın başında, karşı tarafı, dilekçe eklerini incelemek için adliyeye gitmek zorunda bırakmak, pek etik bir davranış değildir.

Dava dilekçeniz ve eklerinden yeteri kadar sureti dava dosyasına ekledikten sonra, dosyanın en altına vekaletname konulur. Vekaletnameye baro pulu yapıştırılır.

İcra tevzi ve dava tevzi olmak üzere iki ayrı tevzii bürosu bulunmaktadır.

İstisnai durumlar hariç, davanızı, adliyede dava tevzi bürosundan açmanız gerekmektedir.

Tevzi bürosunda görevli memura dava dosyanızı verdiğinizde, gerekli harçları hesaplayacak, bir takım makbuz çıktıları alacak ve sizi vezneye yönlendirecektir. Vezne görevlisi, sizden harç bedellerini tahsil ettikten sonra, dosyayı ilk görevli memura tekrar verdiğinizde, düzenlediği tevzi formunu ve harç makbuzlarının birer suretlerini verecektir.

Tevzii formunu incelediğinizde, dosyanızın düştüğü mahkemeyi, dosya numarasını, taraf isimlerini görebilirsiniz.

Eğer ilamsız icra dosyasına borçlunun yapmış olduğu itirazın iptali davası açıyorsanız, icra dosyasına yatırmış olduğunuz peşin harcı, dava açarken ödemeniz gereken harçtan mahsup edebilirsiniz. Ancak tevzi bürosunda görevli memur, sizin icra dosyasına yatırmış olduğunuz peşin harcı bilemeyeceğinden, bu hususta icra dosyasından derkenar almanız gerekmektedir.

İcra dosyasına yatırılan peşin harcın, dava dosyasındaki harçtan mahsubu için derkenar örneğine buradan ulaşabilirsiniz.

İcra Müdürlüğü’nden alacağınız derkenarı, dava dilekçeniz kapağına iliştirdiğinizde, görevli memur, itirazın iptali davası için derkenarda yazan peşin harcı mahsup edip makbuz düzenleyerek sizi vezneye yönlendirecektir. Harcı mahsup etmeyi atlaması ihtimaline binaen, dosyanızı verdiğinizde, peşin harcın mahsubu için derkenarın dosya kapağında olduğunu hatırlatmanızda fayda var.

Tevzi bürosu, gün sonunda dosyaları mahkemelerine dağıtacaktır. Dolayısı ile davayı sabah dahi açsanız, dosyanızın tevzii bürosundan, tevzii olduğu mahkemeye gitmesi ertesi günü bulacaktır.

Acil durumlarda, dosyanın düştüğü mahkemenin mübaşiri ile görüşüp, dosyanın kaleme aldırılmasını rica ederseniz, bir ihtimal dosyayı aynı gün kaleme ulaştırabilirsiniz. Aksi taktirde ertesi günü beklemeniz her halükarda gerekecektir.

Dava açmak için adliyeye geldiniz fakat Uyap çalışmıyor veya tevzii bürosu mesai saati henüz bitmemesine rağmen kapalıysa yapmanız gerekenler;

Herhangi bir nedenle elektronik ortamda işlem yapılamaması halinde durum bir tutanakla tespit edilir ve işlem fiziki ortamda yapılır.

Elektronik sistem açıldığında fizikî ortamda yapılan işlemler gecikmeksizin elektronik ortama aktarılır. Bu durumda dava, söz konusu tutanağın düzenlendiği tarihte açılmış sayılır.

Her ne kadar mesai saati 17:00 da sona eriyor ise de, uygulamada kasa işlemleri nedeniyle genellikle 16:30’da tevzi büroları / vezneler kapatılmaktadır.

Dava açmak için son gün mesai bitimine kalmış iseniz, Uyap sistemi arızalıysa veya tevzi bürosu kapanmış ancak mesai saati henüz dolmamışsa, sakın ola süreyi kaçırdım diyerek dönmeyin.

Açılana kadar ısrarla tevzi bürosunun kapısını çalın.

Kayıt açılamasa da tutanakla durumu tespit ettirin. Mesai saatinden önce hazır bulunduğunuzu tutanağa özellikle geçirtin.

Ertesi gün ilk işiniz tutanakla birlikte yeniden tevzi bürosuna gidip gerekli harçları yatırarak davanızı açmak olsun. Bu işlemler tamamlandığında, davanız süresinde açılmış sayılacaktır.

Dava açabilmenin diğer yolu da, UYAP üzerinden davayı açmaktır. Bu konu, ayrıca makale konusu yapılacaktır.