Sendikal tazminat daha önce 2821 SK 31.maddesinde düzenlenmişken 18/10/2012 tarihli 6356 Sayılı Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile yeniden düzenlenmiştir. Buna göre;
“Sendika özgürlüğünün güvencesi Madde 25 – (1) İşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamaz.

(2) İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartlan veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. Ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklıdır.

(3) İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz.

(4) İşverenin fesih dışında yukarıdaki fıkralara aykırı hareket etmesi hâlinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir.

(5) Sendikal bir nedenle iş sözleşmesinin feshi hâlinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 vc 21 inci Madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci Maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci Maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.

(6) İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiası ile açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene aittir. Feshin işverenin ileri sürdüğü nedene dayanmadığını iddia eden işçi, feshin sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlüdür.

(7) Fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak işçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur.

(8) Yukarıdaki hükümlere aykırı olan toplu iş sözleşmesi ve iş sözleşmesi hükümleri geçersizdir.

(9) İşçinin iş kanunları ve diğer kanunlara göre sahip olduğu hakları saklıdır.”

Görüldüğü üzere getirilen en önemli değişiklik 5. Fıkraya göre sendikal tazminata hükmedilmesi için işçinin işe iade için başvurması şartının kaldırılmış olmasıdır. 2821 SK döneminde işgüveneesi kapsamında kalan işçi sırf işe iade davası açmadığı için tazminatı alamazken artık bu yönde bir dava açma mecburiyeti ortadan kaldırılmıştır.
Davacının işe iade kararına rağmen işe başlatılmaması halinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci Maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.

Anayasa Mahkemesi 22.10.2014 tarihinde 18.10.2012 günlü 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 3 maddesinin iptaline karar vermiştir. 6356 Sayılı Kanunun 25. Maddesinin 4 ve 5 fıkrası hakkında verilen kararın gerekçesi henüz yayınlanmamıştır. İptal kararına göre;

“6356 Sayılı Kanunun 25. Maddesinin
1- (4) numaralı fıkrasında yer alan “…fesih dışında…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE,
2- (5) numaralı fıkrasının; a- Birinci cümlesinde yer alan “18”ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, karar verilmiştir.

4. numaralı fıkradaki fesih dışında ibaresinin iptali ile işverenin, işçinin iş akdini fesih etmesi halinde de işçinin 1 yıllık ücretinden az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilebilecektir.

6356 S.K. 25. Maddesinin 5. fıkrasında yer alan ‘18’ ibaresinin iptal edilmesi ile 4857 Sayılı Kanunun 18. maddesinde belirtilen ve işe iade davası açmak için gerekli olan en az 30 işçi çalışan işyerleri ve işçinin en az 6 aylık kıdemi olması şartlan olmaksızın, tüm işyerlerinde çalışan işçilerin iş sözleşmesinin, sendikal bir nedenle feshedilmesi halinde 4857 Sayılı Kanunun 20 ve 21. Maddelerine göre işe iade davası açılabilecek ve sendikal tazminata hükmedilebilecektir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi de karar iptal edilmeseydi dahi 6356 Sayılı Kanunda 30 dan az işçinin çalıştığı işyerlerinde çalışan işçinin ve 6 aydan az kıdemi bulunan işçinin Uluslararası ve Anayasamın normatif hükümleri gereği sendikal tazminatı talep etmelerine engel olmadığım kabul etmiştir.

2821 Sayılı Kanunun geçerli olduğu dönemde son bulan ve halen yargılaması devam eden dosyalar açısından ilke kararı ve ilgili içtihatlar aşağıya alınmıştır.

“….Maddede sendikal tazminatın giydirilmiş ücretten hesaplanacağına ilişkin düzenleme bulunmadığından bir yıldan az olmamak üzere aylık çıplak ücret üzerinden hesaplama yapılır.

Sendikal tazminat=aylık çıplak ücret x 12 dir.
Ücret 900 TL ise
Sendikal tazminat=900x 12= 10.800 TL dir.

Sendikal tazminat alacağı, geniş anlamda ücret içinde değerlendirilemez. Tazminat niteliğindedir. Özel bir faiz türü 6356 Sayılı Kanunda belirlenmemiştir. Bu nedenle uygulanması gereken faiz, yasal faiz olmalıdır.

İşverenin dava tarihinden önce temerrüde düşürülmesi durumunda, istekle bağlı olarak temerrüt tarihinden itibaren faiz yürütülmelidir. Bunun dışında kısmi dava açılması halinde dava veya ıslah tarihlerinden itibaren talep edilen miktarlarla sınırlı olarak faize karar verilmelidir.

Belirsiz alacak davası şartlarım taşıması halinde dava tarihinden önce temerrüde düşürülmemişse davanın açıldığı tarihte temerrüde düşülmeklc faize bu tarihten itibaren hükmedilmelidir.

Tazminat niteliğinde olmaları nedeni ile sendikal tazminat, kötüniyet tazminatı, işe başlatmama tazminatı, 4857 sayılı İş Kanununun; 5 inci maddesindeki eşit işlem borcuna aykırılık nedeni ile tazminat, 26/2 maddesindeki maddi ve manevi tazminat, 28 inci maddedeki belgenin zamanında verilmemesinden kaynaklanan tazminat, 31/ son maddesi uyarınca askerlik sonrası işe almama nedeni ile öngörülen tazminat istekleri on yıllık zamanaşımına tabidir.

6356 SK 25.maddesine göre iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiası ile açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene aittir. Feshin işverenin ileri sürdüğü nedene dayanmadığını iddia eden işçi, feshin sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlüdür.

Fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak işçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur.

Sendika üyeliği ve üyelik bildirim tarihleri de dosyaya getirilmelidir. Sendikadan ve sigortadan giren çıkan işçi sayısı kaçının sendikalı olduğu araştırılmalıdır.

Ücrette adaletsizlik iddiaları varsa işyeri kayıtları getirilerek belirlenmelidir.