Ortaklığın Giderilmesi Davasında Yetkili Mahkeme

Yetki, bir davaya hangi yer mahkemesinin bakacağım ifade etmektedir. Her dava kanunda aksine hüküm bulunmadıkça ikame edildiği tarihteki davalının ikametgahı mahkemesinde görülür. İkametgâh Medeni Kanun hükümlerine göre belirlenir.

Usulün bu ana kaidesinin yanında akdin icra olunacağı veya akdin vuku bulduğu mahal mahkemesi haksız fiilin meydana geldiği yer, mirasın açıldığı yerdeki veya gayrimenkulün bulunduğu mahal mahkemesini davaya bakmaya yetkili kılmıştır.

Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi

a) Taşınmaz Mallarda Yetkili Mahkeme

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 13. maddesine göre gay­rimenkule ilişkin davalar taşınmaz malların bulunduğu yer mahkemesinde ikame olunur. Kanunun bu hükmü ortaklığın giderilmesi davalarında aynen uygulanır. Kanunun ifadesinde anlaşıldığı üzere bu mahal taşınmaz malın tapuda kayıtlı olduğu yer değil, fiilen bulunduğu yer mahkemesidir. Zira kanun bu­lunduğu yerden söz etmektedir. Aynı maddenin ikinci fıkrasıda hangi davaların taşınmaz mal davası olduğunu açıklamıştır. Buna göre taşınmaz mala ilişkin dava sebebi ne olursa olsun taşınmazın aynına veya taşınmaz mal üzerinde bir hakka veya geçici olsa bile onun zilyetliğine veyahut hapis hakkına dair olan­lardır.

Maddenin son fıkrasına göre de dava birden ziyade taşınmaz mala ait ise

taşınmaz mallardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde ikame olunur. Kanun bu hükmü ile davacıyı serbest bırakmıştır. Usulün bu maddesi kamu düzeni ile ilgili olup bu niteliği itibariyle yetki kuralı mahkemece resen ve yargılamanın her aşamasında nazara alınması gerekir.

b) Taşınır Mallarda Yetkili Mahkeme

Ortaklığın giderilmesi davasına konu edilen taşınır mal ise bu takdirde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 9. maddesindeki kural gereğince davanın açıldığı tarihteki davalının Medeni Kanun hükümleri uyarınca ika­metgahı kabul edilen yerdeki sulh hukuk mahkemesinde ikame olunur. Davalı sayısı birden fazla olması halinde bunlardan birinin ikametgahının bulunduğu mahal mahkemesinde dava ikame olunabilir.

c) Taşınmaz ve Taşınır Malların Birlikte Dava Konusu Edilmesi Ha­linde Yetki

Ortaklığın giderilmesi davasında konu edilen mallar arasında hem taşınmaz ve nemde taşınır mallar varsa bir ayrım yapmak gerekir. Taşınmaz malın bulunduğu mahal ile taşınır malın davalısının ikametgahı aynı yerde ise o takdirde bir sorun olmayacaktır. Dava o yerde ve birlikte ikame edilebilir. Aksi halde taşınmaz mal için o malın bulunduğu yerde, taşınırlar içinde davalının ikametgahı sulh mahkemesinde ayrı ayrı olarak davaların açılması icab eder.

d) Yetki İtirazı

Usul Kanununun 13. maddesi kapsamına girmeyen konularda yetki itirazı aynı kanunun 187. maddesi hükmü uyarınca ilk itirazdan sayılır. Bu itibarla yetki itirazı davanın esasına girmeden önce ve en geç yargılamanın ilk oturumunda ileri sürülmesi şarttır. O tarihe kadar yapılmayan yetki itirazı dikkate alınmaz.