İşyerinde cinsel taciz hakkında bilinmesi gerekenler

İşçinin, işyerinde cinsel tacize maruz kalması konusunu 3’e ayırarak incelemekte fayda vardır.

1-İşçinin, işveren veya vekili tarafından cinsel tacize uğraması

2-İşçinin, diğer çalışan işçi tarafından cinsel tacize uğraması

3-İşçinin, 3. bir şahıs tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması

İşverenin cinsel tacizde bulunması: Cinsel taciz, 4857 sayılı iş kanununun 24. maddesinin 2 numaralı bendinin b alt bendinde, işçinin, haklı olarak iş sözleşmesini feshine imkan veren haller kapsamında gösterilmiştir.

İşyeri, işverenin hakimiyet  alanını oluşturur ve işverenin işçiyi gözetim borcu, cinsel içerikli bu saldırı kimden gelirse gelsin, işçiyi korumayı gerektirir.

24. maddede gösterilen fesih hakkı işçiye aittir.  İşveren tarafından yöneltilen cinsel taciz durumlarında, işçinin öğrenmeden itibaren 6 iş günü içinde, ve her halde bir yıl geçmeden fesih hakkını kullanması gerekir. Bu süre, hak düşürücüdür. Taciz eyleminin tekrarlanması halinde, 6 günlük sürenin, son tacizden itibaren başlayacağının kabulü gerekir. İşveren tarafından cinsel tacizlerde işçinin, fesih ihtarına da gerek yoktur.

İşçinin  diğer bir işçi tarafından cinsel tacize uğraması: Bu durum, yasa gereği, işçi tarafından işverene bildirilmeli ve işverenden gerekli önlemleri alması istenmelidir. İşveren, cinsel taciz olayını bilmekte veya bilebilecek durumda ise, işçinin ayrıca bildirim yükümlülüğü bulunmamaktadır. İşveren tarafından cinsel tacizde olduğundan farklı olarak, işçinin bu durumda derhal fesih hakkı yoktur. İşçi, öncelikle, maruz kaldığı durumu işverene bildirmeli ve gerekli önlemleri almasını işverenden talep etmelidir. İşverenin tedbir almaması veya alınan tedbirlerin yetersiz olması halinde, eylem tehlikesi devam ettiği sürece, işçinin de fesih hakkı mevcuttur.

İşverenin önlemi, işçinin maruz kaldığı olayın tekrarlanmasını engelleyici nitelikte olmalıdır. Bu yönde önlemin yetersiz kalması da işçiye haklı fesih imkanı verir. Maddenin gerekçesinde, tacizin ağırlığına göre, tacizcinin işine son verilmesi de gerekli önlemler arasında gösterilmiştir.

İşyerinde çalışmayan 3. bir şahsın (Örneğin müşteri)  cinsel tacizi: İşyeri çalışanlarından biri tarafından tacizde olduğu gibi, burada da işçinin derhal fesih hakkı yoktur. Durumun, işçi tarafından işverene bildirilmesi ve işverenden gerekli önlemleri alması istenmelidir. İşverenin, önlem aldığından bahsedebilmek için, 3. şahsı (müşteriyi) uyarması, 3. şahıs (müşteri) ile ilgilenecek bir başka işçi görevlendirmesi veya eylemin ağırlığına göre müşteri ile ilişkiyi kesme gibi yollara başvurması gerekir.

Cinsel taciz eyleminin yanlızca işçiye değil,  aile üyelerinden birine yöneltilmiş olması dahi yeterlidir.

İşçi, iş akdini feshederek, kıdem tazminatına, kullanılmayan yıllık izin alacağına, varsa ödenmeyen diğer alacaklarına (ücret, fazla mesai) hak kazanabilir. Ancak ihbar tazminatına hak kazanamaz.

Cinsel tacizi ispat yükü, işçide olup, Yargıtay, işyerinde çalışmakta olan bir kadın işçinin, gerçeğe aykırı bir şekilde sarkıntılık yapıldığı şikayetinde bulunmasını hayatın olağan akışına aykırı bulmaktadır. Dolayısı ile, ispat yükü her ne kadar işçide ise de, bu hususun ispatında  beyanına itibar etmek suretiyle işçiye büyük kolaylık sağlanmıştır..