Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası adlı bu makalemizde sizi detaylı olarak bilgilendireceğiz. T.M.K. unun 165. Maddesine göre “eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulun­madığı resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma da­vası açabilmektedir”.

A- Hastalığın Akıl Hastalığı Olması

Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası adlı bu makalemizde sizi detaylı olarak bilgilendireceğiz. T.M.K. unun 165.Akıl hastalığı T.M.K. unun 145 /3. Maddesine göre mutlak butlan sebebidir. Ev­liliğin butlan yoluyla sona ermesi evlenme sözleşmesinin yapılmasından önceki ve evlenme sözleşmesinin yapıldığı andaki sebeplerle ilgilidir. Boşanma ise evlenme akdinden sonra ortaya çıkan sebeplerle ilgili bulunmaktadır. Akıl hastalığı sebebiy­le boşanma davasıyla birlikte evliliğin butlanı davası da açılmışsa boşanma davası­nın butlan davasının sonucunu beklemesi gerekir.

T.M.K.’u akıl hastalığı dışında bir hastalığı başlı başına boşanma sebebi say­mamıştır. Yargıtay 2.H.D.bir kararında “kleptomani hastalığını (hırsızlık hastalığı) iradi olmadığından boşanma sebebi saymamıştır. Yargıtay 2.H.D.bir başka kararın­da “kadının koca gibi sakallı olduğu iddia edildiğine göre Endokrinoloji uzmanı bulunan teşkilatlı hastaneye sevk ile iddianın sabitliği ve tedavisinin olanaklı olup olmadığı hakkında rapor alınması gerektiğine” karar vermiştir. Şu duruma göre kadının sakallı olması ve tedavisinin olanaklı olmaması boşanma sebebi kabul edilmektedir. Bu durumu T.M.K. unun 165. Maddesi karşısında akıl hastalığı dışında bir hastalığın başlı başına boşanma sebebi olamayacağı kuralına uygun bulmak ol­dukça zordur. Yargıtay 2.H.D.bir başka kararında da “sedef hastalığının doktor ra­poruna göre tedavisi olanaklı olduğuna göre davanın reddine karar vermek gerekti­ğine” karar vermiş. Yargıtay 2. Hukuk Dairesine göre bazı hastalıklar tedavisi ola­naklı değilse, bu durumun belli bir süre devam etmesi evliliği çekilmez hale getir­mekte ve şiddetli geçimsizlik sebebiyle boşanmaya karar verilmesi gerekmektedir.

T.M.K. un 165. Maddesine göre boşanmaya karar verilebilmesi için hastalığın mutlaka “akıl hastalığı” olması gerekir. Akıl hastalığından ne anlamak gerektiği uzmanlık gerektiren bir konu olduğundan “uzman hekim raporuna” göre hastalı­ğın akıl hastalığı olup olmadığının saptanması gerekmektedir. T.M.K. un 165. Mad­desi alınacak raporun resmi sağlık kurulu raporu olması gerektiğini öngörmektedir. Buna göre uzman hekimlerden oluşmuş olsa bile özel bir sağlık kurulundan alınan rapora dayanarak akıl hastalığı sebebiyle boşanma istenemez. Dava sadece “akıl hastalığı boşanma sebebine” dayalı olarak açılmışsa ve hastalık uzman hekimin de bulunduğu sağlık kurulu raporuna göre akıl hastalığı değilse davanın reddine karar verilmesi gerekir.

Akıl hastalığının iyileşmesinin olanaklı olmadığının sağlık kurulu raporuyla kanıtlanması gerekir. Sağlık kurulu raporu akıl ve asabiye uzmanlarının da olduğu heyet tarafından düzenlenmelidir. Raporda akıl hastalığının iyileşmesinin olanaklı olup olmadığı tereddüt yaratmayacak şekilde yazılmalıdır.

B- Akıl Hastalığının Diğer Eş Yönünden Ortak Yaşamı Çekilmez Hale Koyması

Hastalığın akıl hastalığı olması, iyileşmesinin olanaklı olmaması yeterli değil­dir. Bu durumun ayrıca diğer eş yönünden ortak yaşamı çekilmez hale getirdiğinin kanıtlanması gerekir. Yargıtay kararlarına göre “akıl hastası eşin çocuğunu yarala­ması, öldürmesi” ortak yaşamı çekilmez hale getirmektedir. Akıl hastasının eylemi iradi olmadığı halde akıl hastasının bu eyleminin ortak yaşamı çekilmez hale getir­mesinin kabulü bizce sistemin mantığına aykırıdır. Tabip raporuna göre “saldırgan olduğunun saptanması” halinde de ortak yaşamın çekilmez hale geldiğinin kabul edilmesi gerekir. Davacı eşi sürekli korku içinde yaşamak zorunda bırakmamak gerekir. Davacı ortak yaşamın davalının saldırgan davranışlarıyla çekilmez hale geldiğini tanık dahil doktor raporu ve her türlü delille kanıtlayabilir. Ancak akıl hastasının iradi olmayan fiili gerekçe gösterilerek bu durumun ortak yaşamı çekil­mez hale getirdiğini söylemek doğru olmaz.

C – Dava Hakkı

Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası akıl hastası olmayan eş tarafından açı­labilir. Akıl hastalarının eylemleri “iradi olmadığından” akıl hastaları aleyhine di­ğer boşanma sebeplerine dayalı olarak boşanma davası açılamaz.

D – Vasi Tayin Edilmesi

Akıl hastası aleyhine açılan boşanma davasına devam edilebilmesi için davalı­ya, bir vasi tayin edilmesi davanın vasiye yöneltilmesi, davaya vasi gelirse onun huzurunda devam edilmesi gerekir. Davaya bakan Aile Mahkemesine, Aile Mah­kemesi kurulmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi (aile mahkemesi sıfatıyla) gerekli araştırmayı yaptıktan sonra vasi tayinini gerektiren bir durumu saptanması halinde davalıya bir vasi tayin etmesi için davayı vesayet makamı olarak görev yapan sulh hukuk mahkemesine ihbar etmesi gerekir. Vasiye duruşma gün ve saa­tini bildirir bir davetiye tebliğ edilmeli ondan sonra işin esası incelenmelidir.