İRTİFAK HAKKI BEDELİNİN TESPİTİ DAVASI

TESPİT EDİLEN KAMULAŞTIRMA BEDELİ ACELE EL KOYMA BEDELİNDEN DAHA AZ OLDUĞU – TESPİT EDİLEN BEDELE FAİZ İŞLETİLMEMESİ GEREKTİĞİNİN GÖZETİLMEMESİ – HÜKMÜN BOZULMASI

T.C YARGITAY
5.Hukuk Dairesi
Esas: 2017 / 5300
Karar: 2017 / 11199
Karar Tarihi: 19.04.2017

ÖZET: Tespit edilen kamulaştırma bedeli acele el koyma bedelinden daha az olduğundan ve acele el koyma bedelinin tamamı dava tarihinden önce davacı idarece bankaya bloke edildiğinden, tespit edilen bedele faiz işletilmemesi gerektiğinin gözetilmemesi ve fazla yatırılan bedelin idareye iadesine ilişkin hüküm kurulmaması, doğru görülmemiştir.

(2942 S. K. m. 10)
Dava ve Karar: Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasının kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay’ca ONANMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 16/04/2015 gün ve 2014/16497 Esas – 2015/6166 Karar sayılı ilama karşı davalı vekilince verilen dilekçe ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkin davanın kabulüne dair mahkemece verilen karar, taraf vekillerinin temyizi üzerine onanmış; bu karara karşı, davalı vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dava konusu taşınmazın sulu tarım arazisi niteliğinde olduğu dikkate alınarak kapitalizasyon faiz oranının % 4 kabul edilmesi gerekirken bu oran % 5 alınmak, taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine göre tespit edilen metrekare birim bedeline ilave edilecek objektif değer artırıcı unsurun % 100 oranında olması gerektiği halde daha düşük objektif değer artış oranı uygulanmak, ayrıca taşınmaz üzerinde bulunan yapı bedeli de taşınmaz değerine dahil olduğundan, resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek hesaplanacak yapı bedeline zemin bedeli de eklenerek taşınmazın irtifak hakkı kurulmasından önceki tüm değerinin belirlenmesi ve bundan sonra tespit edilen irtifak değer düşüklüğü oranına göre irtifak hakkı karşılığının hesaplanması gerekirken yapı bedeli eklenmeden hesap yapılmak suretiyle eksik bedele hükmedildiği bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından,
Davalı vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 16.04.2015 gün ve 2014/16497E.-2015/6166K. sayılı kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan incelemede;
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arazi niteliğindeki taşınmaza ekilebilir net ürün gelirine göre değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur. Ancak;
1-Sulu tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın değeri belirlenirken Dairemizin yerleşmiş uygulamalarına göre % 4 oranında kapitalizasyon faizi uygulanması gerekirken, bu oranın % 5 olarak kabulü ile az bedel tespiti,
2-Dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak, tespit edilen metrekare birim fiyatına ilave edilecek objektif değer artırıcı unsurun % 100 oranında olacağı gözetilmeden, daha düşük objektif değer artış oranı kabul eden bilirkişi raporuna göre az bedele hükmedilmesi,
3-Taşınmaz üzerinde bulunan yapı bedeli de taşınmaz değerine dahil olduğundan resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek hesaplanacak yapı bedeline zemin bedeli de eklenerek taşınmazın irtifak hakkı kurulmasından önceki tüm değerinin belirlenmesi ve bundan sonra tespit edilen irtifak değer düşüklüğü oranına göre irtifak hakkı karşılığının hesaplanması gerektiği düşünülmeden eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi,
4-Davacı idare irtifak hakkının ağaç dikmemek, bina vs. tesis yapılmamak koşuluyla tescili talebinde bulunduğu halde, mahkemece bu hususta karar verilmemesi,
Kabule göre de;
5-Tespit edilen kamulaştırma bedeli acele el koyma bedelinden daha az olduğundan ve acele el koyma bedelinin tamamı dava tarihinden önce davacı idarece bankaya bloke edildiğinden, tespit edilen bedele faiz işletilmemesi gerektiğinin gözetilmemesi ve fazla yatırılan bedelin idareye iadesine ilişkin hüküm kurulmaması,
Doğru görülmemiştir.
Sonuç: Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalıdan peşin alınan karar düzeltme harcının istenildiğinde iadesine, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 19.04.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.