Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi
Taksimin nasıl yapılacağı başlığını taşıyan Medeni Kanunun 628. maddesi aynen “müşterek mülkiyet, aynen taksim ile nihayet bulacağı gibi bedeli hissedarlar arasında tevzi olunmak üzere pazarlık veya müzayede suretiyle satım ile ve hissedarlardan biri veya bir kaçı tarafından diğerlerine ait hisselerin iktisadı ile de nihayet bulur.
Hissedarlar taksimin nasıl yapılacağında ittifak edemedikleri taktirde müşterek mülkün kıymetinde ehemmiyetli bir noksan arız olmaksızın taksim kabil ise hakim aynen taksimi ve değilse ise hissedarlar beyninde veya umum arasında müzayede ile satılmasını emreder.
Aynen taksimde hisselerin teadülü temin edilmezse ivaz ilavesiyle tadil olunur, “631. maddesi de “iştirak halindeki mülkiyet o mülkün temliki veya iştirakin zevaliyle nihayet bulur. Bu suretle taksim, hilafına hüküm bulunmadıkça müşterek mülkiyet hükümlerine göre yapılır”, 652. maddesi ise “‘bir arsanın altında veya üstünde yapılan yahut onunla devamlı bir surette birleştirilen inşaat ve imalat tapu siciline irtifak hakkı diye tescil edilmek üzere başka bir malikin mülkü olabilir.
Bir evin muhtelif katları üst hakkı tescile mevzu olamaz” der.
Medeni Kanundaki bu hükümler ve diğerleri ile imar mevzuatındaki düzenlemeler taksime ilişkin önemli kanuni dayanaklardır. Aynen taksimin mümkün olup olmamasının araştırılması ve tespitinde öncelikle mevzuattaki ilkeler esas alınarak yapılması lâzım gelir.
Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi Taksim İsteği
Genel olarak ortaklığın giderilmesi davalarına ait dava dilekçelerinde davaya konu edilen malların aynen taksim, olmadığı taktirde satış suretiyle şüyuun izalesi istenir. Ancak bunun aksi yani sadece taksim yahut sadece satış isteğinde bulunulması da mümkündür. Bu davaların çift taraflı olması ve taraflar yönünde benzer sonuçlar doğuran davalardan bulunması sebebiyle davacının dava dilekçesindeki taksim ve satış isteğine karşın davalı da aksi talepte bulunabilir. Davalının böyle bir istekte bulunması halinde o istek üzerinde de durulmalıdır.
Medeni .Kanununun 628. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında ifade edildiği üzere taksimin nasıl yapılacağı konusunda müşterek mülkün kıymetinde önemli bir eksiklik olmadan taksim mümkün ise hakim taksim kararı vermek zorundadır. Paylaştırmada asıl ilke taşınmaz malların aynen taksimi ile her bir paydaşa arzın belli bir bölümünün verilmesi ve onların bu şekilde ferdi mülkiyete kavuşturulmasıdır.